Palme Oral Radyoloji Palme Yayınevi

Palme Oral Radyoloji Palme Yayınevi

Oral radyolojinin temel ilkelerini kavramamızı sağlayan, radyografik yorumlamalarda bize her zaman yol gösterici olan ve yıllardır başucu kitabı yaptığımız bu eserin dilimize kazandırılması çalışmasında yer almaktan onur duyuyoruz. Bu kitabı bize tanıtarak hayatımıza katan Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi değerli hocalarımıza teşekkürlerimizi sunarız. Yoğun çalışma sürecimizde bizi her zaman destekledikleri için sevgili ailelerimize, bizi cesaretlendirerek bu projede görev almamızı sağlayan kıymetli meslektaşımız Burak Yandımata’ya sonsuz teşekkürler. Çeşitli bölümlerin çevirisi ile bu eserin ortaya çıkmasına katkıda bulunan çalışma arkadaşlarımıza ve heyecanımızı paylaşarak bu projeye öncülük ettiği için Palme Yayınevi’ne teşekkür ederiz. Terminoloji konusunda olabildiğince Türkçe terimler seçmeye çalışmamıza karşın, konunun daha rahat anlaşılmasını sağlayan alışılmış evrensel terimleri de Türkçe okunuşları ile kullandık. Anatomik yapıların Latince isimlerini kullanmayı tercih ederdik. Ancak yazarlar Latince terimlerin kendi dillerindeki karşılıklarını kullanmış olduklarından, biz de orijinal metinle uyumlu olarak anatomik yapıların İngilizce isimlerini Türkçeye uyarlayarak kullanmanın kitabın akışına daha uygun olduğunu düşündük. Ders kitabı özelliği taşıması nedeniyle bu eserin kendi dilimizde okunmasının fayda sağlayacağını umuyoruz. Tüm meslektaşları- mıza saygılarımızla...

Önsöz

Oral radyoloji canlı bir çalışma alanıdır. Aralık 1895’te Wilhelm Röntgen tarafından x-ışınlarının bulunması diş hekimliği ve tıp uygulamalarını sonsuza dek değiştirmiştir. Ertesi yıl, Almanya’da Dr. Otto Walkoff, New Orleans’ta Dr. C. Edmund Kells ve Boston’da Dr. W. H. Rollins tarafından ilk dental radyograflar elde edilmiştir. Dr. Rollins radyasyon güvenliği alanında da bir öncüdür ve günümüzde onun belirlediği temel ilkeleri izlemekteyiz. Bu baskıyı, çalışma hayatını çene hastalıklarının radyografik görünümlerine adayan Dr. Harry M. Worth’e ithaf ediyoruz. 50 yıl önce 1963 yılında yayınlanan kitabı, radyografik yorumlamanın standartlarını belirlemiştir. O bize esin kaynağı olmuştur. Diş hekimleri günümüzde hastalarının tedavisinde yardımcı olacak çeşitli üstün görüntüleme yöntemlerine kolayca erişebilmektedir. Diş hekimliği uygulamalarında dental radyografinin en iyi şekilde kullanılması için görüntülemenin temel ilkelerini anlamak önemlidir. Bu amaçla, bu kitap x-ışınlarının oluşum yollarını, radyasyonun yaşayan sistemlerle etkileşme mekanizmalarını ve dental x-ışını cihazlarının güvenli kullanımını anlatan bölümler içermektedir. Diğer bölümler, intraoral görüntülerin nasıl elde edileceğine ve panoramik, konik ışınlı bilgisayarlı tomografik (KIBT), multidedektör bilgisayarlı tomografik (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme cihazlarının temelini oluşturan görüntüleme ilkelerine odaklanmaktadır. Film üzerinde ve giderek artan bir şekilde dijital sensörler yardımıyla görüntülerin nasıl yakalandığını anlatmaktayız. Elbette, oral radyolojinin temel amacı hastalığın ya da diğer anomalilerin tespiti için yorumlanabilir görüntüler oluşturmaktır. Bu kitabın ikinci yarısı, oral kavitedeki, paranazal sinüsler ve temporomandibular eklemleri kapsayan oral kavite ile ilişkili yapılardaki hastalıkların ve diğer durumların radyografik belirtilerinin sistematik olarak tanımlanmasına ayrılmıştır. Çeşitli görüntüleme yöntemlerinde ortaya çıkabilebileceğinden, anomalilerin yorumlanmasını geliştirmek için çeşitli hastalık süreçlerinin temelindeki mekanizmaların anlaşılmasının önemi vurgulanmıştır. İyi bir tanı koyabilen bir hekim olmak için meraklı, araştırmacı, sistematik ve çok yönlü olmak faydalıdır. Bu durum sadece tanısal görüntülerin yorumlanmasında değil aynı zamanda hasta hikâyesinin alınması, fizik muayenenin yapılması ve elde edilen bilgilerin uygun bir ayırıcı tanıya ulaşmak için birleştirilmesi için de geçerlidir. Başarılı tedavi, kesin bir tanıya son derece bağlıdır. Diş hekimleri genellikle, istemde bulundukları ya da elde ettikleri görüntülerin çoğunu kendileri yorumlar. Bu sorumluluk, yorumlamanın yanı sıra en uygun görüntüleri elde etmek için iyi donanımlı olma konusunda diş hekimlerine fazladan yük getirmektedir. Görüntülerin yorumlanması, kistler, inflamatuar hastalıklar, tümörler ya da diğer hastalık biçimleri ile ender olarak karşılaşan diş hekimleri için daha zorlayıcı olabilir. Ayrıca, konik ışınlı BT görüntüleme ya da diğer tarayıcı tipleri gibi ileri görüntüleme yöntemlerinde olduğu şekilde, bir görüntü hacminden bir dizi görüntü dilimi ya da üç boyutlu gösterimler gibi görüntülerin alı- şılmışın dışında yeni bir biçimde sunulması zorlayıcıdır. Bu durum eğitimli ve deneyimli oral ve maksillofasiyal radyoloji uzmanları tarafından büyük ölçüde çözümlenmektedir. Bu kişiler genel diş hekimlerine, diğer tıp ve diş hekimliği uzmanlarına sıra dışı olguların görüntülerini yorumlayarak ya da bilinmeyen durumun daha ayrıntılı araştırılması için uygun bir ileri görüntüleme yöntemi önererek yardımcı olmaktadır. Genel diş hekimleri ve onların hastaları, yorumlamadan emin olmadıkları bir görüntüyle karşılaştıklarında bu kişilerden hizmet alarak faydalanmaktadır. Bu kitabın her yeni baskısı, hızlı değişen tanısal görüntüleme alanımızdaki son gelişmeleri anlatma fırsatı vermektedir. Her bölüm yeni bilgi, teknoloji ve tekniklerin ışığında yeniden gözden geçirilmiştir. Bu baskıda, konik ışınlı BT teknolojisi ile görüntü elde etme ve görüntü işleme ile ilgili iki yeni bölüm eklenmiştir. Diş hekimliği öğrencilerine tanısal görüntülemenin görüntü elde etme ve yorumlama konusundaki temel ilkeleri kapsayan bilimsel temellerini göstermek bu kitabın sürekli hedefidir. Yedinci baskıda aynı zamanda hem eğitmenler hem de öğrencilere tamamlayıcı kaynaklar sunan yardımcı bir web sitesi öneriyoruz; Evolve (http://evolve. elsevier.com). Eğitmenler için, bir soru bankası ve görüntü koleksiyonu ders ve sınav hazırlıklarında zaman kazandıracaktır. Okuyucunun oral radyoloji eğitimini bizim kadar heyecan verici ve doyurucu bulmasını dileriz. Stuart C. White Michael J. Pharoah Teşekkür Deneyimlerini okurla paylaşan tüm yazarlara içtenlikle teşekkürü borç biliriz. Zengin bilgi birikimleri ve deneyimleriyle bu baskıya önemli katkıda bulundular. Tümüne deneyimleri ve becerilerini paylaştıkları için teşekkür ederiz. Bu baskı üç yeni yazarı konuk ediyor: İkisi Toronto Üniversitesi’nden Dr. Mariam Baghdady ile Dr. Fatima Jadu ve UCLA’dan Dr. Sanjay Mallya. Dr. Baghdady tanısal mantık yürütme ve görüntü yorumlamanın ardındaki bilimselliği daha fazla vurgulayarak yorumlama ilkeleriyle ilgili bölümü geliştirdi. Dr. Jadu altta yatan hastalık mekanizmalarına özel bir vurguyla sistemik hastalıklarla ilgili bölümü yeniden yazdı. Dr. Mallya görüntü oluşumunun temelindeki ilkelerin ve yeni panoramik cihazlardaki en son özelliklerin kapsamını genişleterek panoramik görüntüleme ile ilgili bölümü yeniden yazdı. Dr. William Scarfe görüntü alma, Dr. Allan Farman ise yorumlama için görüntü hazırlama konularında konik ışınlı BT görüntülemenin kapsamını bir bölümden ikiye çıkardılar. Dr. Mallya ve Dr. Satirios Tetradis tarafından oluşturulan yeni bir bölüm sagital, koronal ve aksiyel konik ışınlı BT görüntülerde gözlenen radyografik anatomiyi anlatmaktadır. Son olarak, Dr. Robert Wood cesetlerin kimlik tespitinde dental radyografinin rolüne odaklanan, adli bilimler konusunda yeni bir bölüm hazırladı. En çok da son baskıdaki bölümlerini güncellemek için deneyimlerini paylaşmayı sürdüren yazarlarımıza teşekkürü borç biliriz. Son olarak, yitirdiğimiz iki beyefendinin, Dr. A. Peter Fortier ve Dr. S. Julian Gibbs’in sıra dışı katkılarını unutamayız. Bu değerli insanlar bu kitabın eski baskılarına anlaşılabilir bölümler yazarak alanımızın gelişimine katkıda bulundular. Keskin gözleri ve zihinleri hataları açığa çıkaran ve her baskıda daha iyiye gitmemiz için yöntemler öneren meslektaşlarımız ve öğrencilerimize özellikle teşekkür borçluyuz. Bu kişiler arasında Dr. Mansur Ahmad, Dr. Mohamed Khaled Alashiry, Dr. Ali Bagherpour, Dr. Silvina Friedlander-Barenboim, Dr. Mohammed Hussain, Dr. Marc Levitan, Dr. Gang Li, Dr. Brian Lozano, Dr. Peter Mah, Dr. Matheus Oliveira, Dr. Colin Price, Dr. Elham Radan, Dr. Greg Smith, Dr. Susan White, Dr. Lisa Yi, Dr. Eugene Yu, ve Dr. Ed Zinman bulunuyor. Ayrıca, endüstri dünyasından Dr. Kim Brown ve Dr. Adam Chen, Dr. Herb Clay, Dr. Betsy Guffey, Dr. Gary Piper, Dr. Jacqueline Sacrey, Dr. Christopher Warren ve Dr. Douglas Yoon’a teşekkürü borç biliriz. Farkında olmadan gözden kaçırdığımız isimlerden özür dileriz. Son olarak Elsevier personeline bu kitabın içeriğinin sunulmasında yoğun desteği, enerjisi ve yaratıcılığı için teşekkür ederiz. Özellikle, bizi hep ileri yönlendiren soğukkanlı duruşu için Brian Loehr’e, metni yakından inceledikleri ve geliştirdikleri için Ellen Thomas ve Jan Waters’a teşekkür ederiz. Ayrıca Ms. Jeanne Robertson’a birçok yeni yaratıcı çizimi için ve Joe Robertson’a soru bankası değerlendirme soruları için teşekkür ederiz.