Savaş Bölgesel Kalkınma Üzerine Yazılar Savaş Yayınevi

Bölgesel Kalkınma Üzerine Yazılar

Editörler
Prof.Dr. Metin BERBER
Yrd.Doç.Dr. Deniz ÖZYAKIŞIR
Öğr.Gör. Halil İbrahim AYDIN

Katkıda Bulunanlar;

Adem KARAKAŞ
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ
Adem ÜZÜMCÜ
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ
Ahmet DENİZ
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ
Burcu ABACI
EGE ÜNİVERSİTESİ
Deniz ÖZYAKIŞIR
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ
Efdal POLAT
ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ
Ezgi BADAY YILDIZ
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Filiz TUTAR
NİĞDE ÜNİVERSİTESİ
Güller Şahin
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ
Halil İbrahim AYDIN
ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ
Hüseyin Yıldırım
TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU
Levent GÖKDEMİR
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ
Mehmet Vahit EREN
ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ
Metin BERBER
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Mustafa METE
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ
Onur SUNGUR
MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Rüştü YAYAR
GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ

“Bölgesel Kalkınma Üzerine Yazılar” adıyla hazırlanan bu kitap, Türkiye’nin
farklı Üniversitelerinde görev yapan ve bölgesel kalkınma alanında çalışmaları
olan birbirinden değerli akademisyenlerin ortak bir ürünü olarak ortaya
çıktı. Kitapta yer alan her bir çalışmanın bilimsel etik sorumluluğu kuşkusuz
çalışmayı hazırlayan yazar/yazarlara ait olup bu konuda gerekli hassasiyetin
gösterildiğine olan inancımız tamdır. Elinizdeki bu kitap 12 bölümden oluşmakta
ve her bölümde Bölgesel kalkınma olgusu farklı bir çerçevede ele alınarak
irdelenmeye çalışılmıştır. Kitapta yer alan çalışmaların içeriğini kısaca şöyle
özetlemek mümkündür:

Metin BERBER ve Ezgi BADAY YILDIZ’ın birlikte kaleme aldıkları “İktisadi
Gelişme Ekseninde Bölgesel Kalkınma Teorilerinin Tarihi Gelişimi”,
adlı çalışmada bölge tanımlarına ve bölgesel kalkınmanın temel kavramlarına
vurgu yapılarak bu bağlamda, yakınsama hipotezi, konum
teorisi, dışsal ekonomiler, rekabet teorileri ve merkezi konum yaklaşımlarına
yer verilmiştir. Hocalarımız çalışmanın son kısmında ise, literatürdeki
alternatif teorilere yer vermişlerdir.

Ahmet DENİZ, “Osmanlıda Bölgesel Kalkınma Hamleleri”, adlı çalışmasında
Osmanlı devletinde bölgesel kalkınmanın kökenleri ve bölgesel
kalkınma politikalarında yaşanan teorik değişimleri sunmuş ve Osmanlı
bölgesel kalkınma teorilerini bu eksende geniş bir yelpazede ortaya
koymuştur.

Onur SUNGUR’un “1980 Öncesi Türkiye Ekonomisinde Bölgesel Kalkınma
Politikaları” adlı çalışmasında ise Türkiye’de 1980 öncesi dönemde
uygulanan bölge planlama çalışmaları tarihsel bir perspektifte
ele alınmakta ve bu kapsamda öncelikle 1923 yılından 1960 yılına kadar
olan dönemdeki bölge planı çalışmaları ardından, 1960 ile 1980 yılları
arasında uygulanan bölge planı çalışmaları, uygulanan Beş Yıllık Kalkınma
Planları (BYKP) kapsamında incelenmektedir.

Efdal POLAT ve Levent GÖKDEMİR hocalarımız ortaklaşa yazdıkları
“Türkiye’de 1980 Sonrası Uygulanan Bölgesel Kalkınma Politikaları” adlı
çalışmalarında 1980 sonrası Türkiye’de uygulanan bölgesel kalkınma
politikalarına yer vermişlerdir. Bölgesel kalkınma çalışmalarına planlı
dönemde başlanıldığından dolayı, hocalarımız öncelikle beş yıllık kalkınma
planlarına kısaca değinmiş, ardından bölgesel planlama kapsamında
yapılan projeleri açıklamışlardır.

Filiz TUTAR hocamız, “Türkiye’nin AB’ye Uyum Sürecinde Yeni Bir Bölge
Sınıflandırma Sistemi Uygulaması: İBBS” adlı çalışmasında Avrupa Birliğinde
bölge kavramı ve bölgesel politikanın amaçları bağlamında kavramsal
bir çerçeve çizerek bu çerçevede Avrupa Birliğinde NUTS sisteminin
Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanması ve aday ülke konumunda
olan Türkiye de 12 yıldır uygulanan İBBS sistemini analiz etmektedir.

Burcu ABACI ve Halil İbrahim AYDIN, “Bölgesel Kalkınmada Yeni Yol
Haritası Kalkınma Ajansları Ve Yenilik” isimli çalışmalarında bizlere ilk
olarak kalkınma ajanslarının genel çerçevesini çizmekte, akabinde Türkiye’deki
kalkınma ajanslarının yapısı hakkında bilgi vererek ülkemizdeki
ajansların yenilikçi ve bilgi odaklı kalkınma yaklaşımına dair önemeli
değerlendirmelerde bulunmaktadırlar.

Adem ÜZÜMCÜ hocamız, “Bölgesel Kalkınma, Gelir Dağılımı, Yoksulluk
Ve Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (Sege) Gelişmeleri (Trb Düzey 1
Bölgesi Üzerine Bir Değerlendirme)” adlı çalışmasında TRB Düzey 1 Bölgesini
öncelikle sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi gelişmeleri çerçevesinde
ele almakta sonrasında bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltıcı politikalar
bağlamında neler yapıldığına değinmektedir. Son olarak 2003 yılı
gelir dağılımı, yoksulluk verileri ile 1996 ve 2003 yılı sosyo-ekonomik gelişmişlik
endeksi (SEGE) bağlamında TRB bölgesinin genel sosyo-ekonomik
durumunu bize sunmaktadır.

Deniz ÖZYAKIŞIR, doktora tezinden türetmiş olduğu “Bölgesel Kalkınma
Sürecinde Göç Olgusu: TRA 2 Bölgesi Üzerine Bir Alan Araştırması”,
isimli çalışmasında TRA 2 Bölgesinden (Kars, Ağrı, Ardahan, Iğdır) İstanbul’a
gerçekleşen iç göç hareketlerini ve İstanbul’dan TRA2 Bölgesine
doğru gelişebilecek olası geriye (tersine) göçü bölgesel kalkınmanın
temel dinamikleri bağlamında uygulamalı (Logit Model) olarak analiz
etmektir.

Rüştü YAYAR, Halil İbrahim AYDIN ve Burcu ABACI, “Sosyal Sermayenin
Bölgesel Kalkınmadaki Rolü”, adlı çalışmalarında bölge ve bölgesel
kalkınma kavramları bağlamında sosyal sermayenin kavramsal çerçevesini
çizmekte, ardından sosyal sermayenin ekonomik kalkınma ile ilişkisini
ayrıntılı bir şekilde bizlere sunmaktadırlar.

Adem KARAKAŞ, “Bölgesel Kalkınma ve Sınır Ticareti” adlı çalışmasında
Sınır Ticaretiyle ilgili mevzuata yer verdikten sonra, sınır ticaretinin bu
ticaretin uygulandığı iller için sosyo-ekonomik önemine değinmiştir.

Mehmet Vahit EREN ve Mustafa METE hocalarımızın ortak çalışması
olan “Bölgesel Kalkınmada Sağlık Politikaları”nda öncelikle sağlık ekonomisinin
teorik bir değerlendirmesi yapılmış, sonrasında sağlık ile kalkınma
ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada ayrıca kalkınma planlarında yer
verilen sağlık politikalarına değinilmiş ve bölgesel kalkınma bağlamında
sağlık sektörünün analizi yapılmaya çalışılmıştır.