Savaş Franchise Sözleşmesinde Tarafların Borçları Savaş Yayınları

Franchise Sözleşmesinde Tarafların Borçları
Ayşe Tuğba Altıntaş

İçindekiler

Birinci Bölüm
Franchise Sözleşmesinin Terminolojisi, Tarihi Gelişimi ve Tanımı
Franchise Sözleşmesinin Terminolojisi
Franchise Sözleşmesinin Tarihi Gelişimi
Franchise Sözleşmesinin Tanımı

İkinci Bölüm
Franchise Sözleşmesinin Unsurları, Hukuki Niteliği, Şekli,
Türleri Ve Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırılması
Franchise Sözleşmesinin Unsurları
Franchise Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
Franchise Sözleşmesinin Şekli
Franchise Sözleşmesinin Türleri
Franchıse Sözleşmesinin Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırılması

Üçüncü Bölüm
Franchise Sözleşmesinde Tarafların Borçları
Franchise Verenin Borçları
Franchise Alanın Borçları

Dördüncü Bölüm
Franchise Sözleşmesinin Sona Ermesi
Franchise Sözleşmesinin Sona Erme Nedenleri
Sözleşmenin Sona Ermesinin Sonuçları

TEŞEKKÜR



Bu çalışmanın konusunun tespitinde, hazırlanmasında ve nihai halini almasında, her zaman ilgisini, sevgisini, yardımlarını ve sabrını yakından hissettiren, öğrencisi olmaktan onur duyduğum danışmanım Sayın Doç. Dr. Yıldız ABİK hocama, üzerimdeki tüm emekleri için çok teşekkür ettiğimi bildirmek isterim.

Ayrıca jürimde bulunan hocalarım Sayın Prof. Dr. Hasan İşgüzar’a ve Doç Dr. Dilşad Keskin’e de değerli katkıları için teşekkür etmeyi borç bilirim.

Bu çalışmayı hazırlarken geçirdiğim sancılı süreçlerde her zaman yanımda olan, beni cesaretlendirip motivasyonumu korumama yardım eden ve maddi-manevi desteklerini her zaman kalpten hissettiren canım babam Hamza’ya, annem Esma’ya, kardeşim Semra’ya ve abim A.Sinan’a en içten teşekkürlerimi siz saygıdeğer okuyucuların huzurunda sunmak isterim. Ayrıca abim A. Sinan ALTINTAŞ’a manevi desteği haricinde çalışmaya ilişkin yaptığı yardım, katkı ve düzeltmelerden ötürü de müteşekkir olduğumu belirtirim.

Ayşe Tuğba ALTINTAŞ

SUNUŞ

Küreselleşme ve gelişen teknoloji ile Dünyada ekonomik ve kültürel anlamda sınır kalmamıştır. Bu bağlamda insanlar, kenddi ülkelerinde mevcut olan ürün ve hizmetlerin her yerde kendilerine sunulmasını ve diğer ülkelerde üretilen ürün ve hizmetlere kolayca ulaşabilmeyi talep etmektedir. Tüketim toplumlarının bu tür taleplerine cevap verebilmek için Franchising gibi modern bir sürüm sistemine ihtiyaç vardır. Franchising, mal ve hizmetlerin sürümünün sürekli, düzenli ve güvenli şekilde gerçekleştiği, üretim, pazarlama ve dağıtım süreçlerinin tamamını ihtiva eden, dikey entegrasyona dayalı, dinamik ve uygulanabilir bir modern sürüm sistemidir.

İlk emarelerine İngiltere’de rastlanan ancak asıl gelişimini Amerika Birleşik Devletlerinde gösteren bu sürüm sitemi, Amerika Birleşik Devletlerinden hızlı bir şekilde Avrupa’ya ve tüm dünyaya yayılmıştır. Franchise Sözleşmesi, üretimin artması ve tüketici ihtiyaçlarının daha kaliteli ve tanınmış mallara yönelmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede, Franchise verenler, mallarını ve geliştirdikleri hizmetlerini geniş tüketici kitlelerine ulaştırmak istemişlerdir. Franchise Alanlar ise, bağımsızlıklarını kaybetmeden, belirli bölgelerde çalışmakta ve tanınmış bir sistemin rekabet avantajlarından yaralanarak kazanç sağlamak amacıyla franchise sözleşmesi yapmaktadır.

Franchise Sözleşmesi, taraflar arasında Franchise sistemini esas alınmasıyla kurulur. Bu sözleşme ile Franchise Veren, kendi geliştirdiği sürüm sistemine dahil olan marka, ticaret unvanı, isim, know- how gibi gayri maddi malları Franchise Alana kullandırma ve onu franchise zincirine entegre ederek sürekli destekleme ve koruma yükümlülüklerini üstlenirken, Franchise Alan, Franchise Verenin ilke ve talimatları doğrultusunda, kendisine sunulan gayri maddi malları kullnarak mal ve hizmetlerin sürümünü kendi hesabına yapmayı ve belirli bir ücret ödemeyi üstlenir.

Sürekli bir borç ilişkisi doğuran Franchise Sözleşmesi, hukuken bağımsız tarafların aynı ekonomik basamakta olmayıp dikey işbirliği ilişkisi içinde olduğu, çerçeve bir sözleşmedir. Ayrıca tam iki tarafa borç yükleyen bu sözleşme, uygulamada genellikle standart formüler bir metin şeklinde düzenlenmektedir.
Franchise Sözleşmesi, kanunda düzenlenmemesinden ötürü isimsiz bir sözleşmedir, Karma nitelikli bir sözleşmedir. Bu bağlamda, Franchise Sözleşmesi, bünyesinde kanunda düzenlenmiş Hizmet Sözleşmesi, Vekâlet Sözleşmesi ve Acente Sözleşmesine ait unsurları barındırırken, aynı zamanda kanunda düzenlenmemiş Lisans Sözleşmesi, Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Know- How Sözleşmesine ait unsurları da barındırır. Bu bakımdan, sözü geçen sözleşmelere ilişkin hükümler, niteliğine uygun düştüğü ölçüde Franchise Sözleşmesine kıyasen uygulanabilecektir.

Sevgili öğrencim Tuğba Altıntaş, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Anabilim Dalında yaptığı bu çalışmasında, benim de tez danışmanı olarak bulunduğum jüride çok değerli jüri üyeleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan İşgüzar ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr.Dilşad Keskin önünde 2 Ekim 2019 tarihinde Yüksek Lisans Tezini başarıyla savunmuş ve Altıntaş’ın tezi oybirliğiyle başarılı bulunarak kabul edilmiştir. Altıntaş, daha sonra çok değerli jüri üyelerinin tez savunması sırasında yaptıkları önerileri ve katkıları doğrultusunda tezini tekrar gözden geçirmiş ve yayına hazır hale getirmiştir.

Tuğba Altıntaş, bu çalışmasında, Franchise sözleşmesini ve bu sözleşmede tarafların borçlarını dört bölüm halinde incelemiştir. Altıntaş, birinci bölümde, Franchise Sözleşmesinin terminolojisi, tanıtımı ve tarihi gelişimini incelemiştir. Yazar, ikinci bölümde ise, Franchise Sözleşmesinin unsurları, hukuki niteliği, şekli, türleri ve Tek Satıcılık Sözleşmesi, Acentelik Sözleşmesi gibi benzer sözleşmelerden farkları ele almıştır. Altıntaş, üçüncü bölümde ise, Franchise Sözleşmesinde tarafların borçlarını ayrıntılı bir şekilde inceleyerek, bu sözleşmeye kıyasen uygulanabilecek hükümlere ilişkin değerlendirmelerde bulunmuştur. Yazar, dördüncü ve son bölüme ise, Franchise Sözleşmesinin sona ermesi ve tarafların sözleşme sonrası yerine getirmesi gereken yükümlülükleri ortaya koymuştur.

Değerli öğrencim Tuğba Altıntaş, danışmalığımda yazdığı Yüksek Lisans Tezini yoğun bir bilimsel araştırma ve titiz bir akademik çalışma sonucu ortaya çıkarmıştır. Altıntaş, Franchising ile ilgili geniş sayılabilecek bir bibliyografyadan yararlanarak Franchise Sözleşmesini ve bu sözleşmede tarafların borçlarını başarılı bir şekilde incelemiştir. Bu kapsamlı ve yararlı çalışmanın konuyla ilgilenen herkes için yararlı olmasını dilerim.

Sevgili öğrencim Tuğba Altıntaş’ıbu değerli çalışması nedeniyle içtenlikle kutlar ve bu özenli ve başarılı çalışmasında olduğu gibi, bundan sonra yapacağını umduğum diğer çalışmaları bakımından da, akademik hayattaki başarılarının devamını dilerim.

Doç. Dr. Yıldız ABİK
Ankara – Aralık 2019